Spis treści
Pasja jest subiektywna i tak naprawdę każda osoba traktuje ją w swoim życiu nieco inaczej.
Najważniejsze cechy dotyczące pasji to:
- Pasja nie zawsze jest pozytywna.
- Mózg motywowany jest przede wszystkim nagrodami, zarówno wewnętrznymi, jak i zewnętrznymi.
- Obsesyjna pasja może przesłaniać myślenie i rozumowanie.
- Warto skoncentrować się na celach i nagrodach, a nie tylko i wyłącznie na samej pasji.
Pasja jako silna skłonność do wykonywania jakiejś czynności lub entuzjazm do działania, całkowite zajęcie się jakimś tematem, jest często reklamowana oraz przedstawiana jako uniwersalnie pozytywna cecha.
Pasja wykracza jednak bardzo często poza zwykłą przyjemność i jest powiązana z poczuciem silnej motywacji i silnego zaangażowania w to, co ją napędza. Ta popularna, choć krótkowzroczna perspektywa pasji sugeruje, że pasja jest zawsze pożądana, a osoby posiadające największą pasję osiągają lepsze wyniki, mają lepsze samopoczucie i odczuwają większą satysfakcję ze swoich działań oraz dokonań. Pasja jest jednak moim zdaniem mocno przereklamowana.
Tak naprawdę to co mówią nam na temat pasji mass media: radio, telewizja, internet czy różnego rodzaju czasopisma bardzo często opiera się bardziej na idealistycznym myśleniu niż na rzeczywistych danych naukowych. Za podstawę takiego myślenia życzeniowego obiera się założenie, że motywacja wewnętrzna i pasja to jedno i to samo. Jak to się teraz mówi: „większa pasja, większy sukces”.
Tak, wewnętrzna motywacja i pasja obejmują zaangażowanie, zainteresowanie i radość z działania, a nie tylko i wyłącznie skupienie się na zdobywaniu nagród, dzięki zaangażowaniu w dane działanie. Pasja niesie ze sobą pułapki, w tym nadgorliwość i zdolność do komplikowania procesu myślenia, czasami przesłaniając potrzebę ważnego logicznego myślenia i rozumowania, które w przypadku jego braku może skutkować bardzo błędnymi decyzjami.
Dodatkowo z interpretacji pasji wyłączona jest rzeczywistość, w której żywe zainteresowanie osobą, zadaniem lub celem może wynikać wyłącznie z korzyści osiągniętych po osiągnięciu celu. Chociaż nagrody mają dla różnych ludzi różne znaczenie, większość z nich zależy od tego, co dana osoba sobie ceni.
W związkach pomiędzy różnymi ludźmi nagrodą może być uznanie za bycie dobrym partnerem, troskliwym rodzicem lub lepsze postrzeganie siebie za uczciwość i zwracanie uwagi na potrzeby innych ludzi. W pracy nagrody są bardziej materialistyczne i mogą obejmować wyższe wynagrodzenie, status zawodowy i postrzeganie wpływu na innych.
Jak działa ludzki mózg
To, co sam uważasz za satysfakcjonujące, nie ma znaczenia dla Twojego mózgu. Niezależnie od własnych preferencji i upodobań, to jak traktujesz własną pasję nie jest w żaden sposób powiązane z obszarem mózgu odpowiedzialnym za nagrodę. Oznacza to, że Twoje postrzeganie dobrego samopoczucia niekoniecznie jest odzwierciedleniem Twoich zachowań, ale tego, w jaki sposób te zachowania aktywują mezolimbiczny szlak dopaminowy w mózgu.
Jak na ironię, słowo „pasja” wywodzi się z łacińskiego słowa „passio” lub „patī”, które oznacza „cierpieć” lub „znosić”. Początki wywodzą się z ukrzyżowania i cierpienia Jezusa Chrystusa (tj. Męki Chrystusa). Z biegiem czasu pojęcie to rozszerzyło się również na opis intensywnego cierpienia lub trwałego uczucia, szczególnie związanego z boskim lub głębokim pragnieniem.
Zawodowo pogoń za pasją zakłada, że masz pracę, w której jest coś, czym możesz się pasjonować, co jest raczej nieporozumieniem niż czymkolwiek innym. Wiele osób wykonuje przyziemne, powtarzalne prace, w których perspektywa pasji nie jest częścią stanowiska pracy.
Niedawne badanie wykazało, że 77% siły roboczej na świecie nie jest zaangażowana w pracę lub nie wykazuje entuzjazmu w pracy (Gallup, 2023). Nic dziwnego, ból i cierpienie (w jakiejkolwiek formie) mogą zmniejszyć produkcję dopaminy, przynajmniej na krótką metę (Scott i in., 2006).
Badania nad zjawiskiem motywacji
Badania nad zjawiskiem motywacji pokazują potężną rolę nagród w napędzaniu zachowania. Chociaż ścisłe skupianie się na ekskluzywnych nagrodach może wygasić wewnętrzne zainteresowanie, wiele osób realizuje cele związane z zadaniami i relacjami z powodów zewnętrznych, takich jak uznanie, wpływ i status społeczny. Te czynniki zewnętrzne mogą występować z pasją lub bez niej, zmniejszając wpływ pasji jako bezpośrednio odpowiedzialnej za motywowane zachowanie.